Kính viễn vọng không gian James Webb tiết lộ những thay đổi bất ngờ trong cực quang hồng ngoại của Sao Mộc
Vào ngày 13 tháng 5 năm 2025, Tổ chức Nghiên cứu Thông tin và Truyền thông Quốc gia (NICT) Nhật Bản đã công bố những phát hiện mới về cực quang hồng ngoại của Sao Mộc, thu được từ Kính viễn vọng không gian James Webb (JWST). Phát hiện này hé lộ những thay đổi bất ngờ và phức tạp trong cực quang của hành tinh lớn nhất hệ Mặt Trời này.
Vậy cực quang là gì và tại sao chúng ta quan tâm đến cực quang của Sao Mộc?
Cực quang, hay còn gọi là “ánh sáng phương Bắc” (Aurora Borealis) và “ánh sáng phương Nam” (Aurora Australis) trên Trái Đất, là những dải ánh sáng rực rỡ xuất hiện trên bầu trời gần các cực của hành tinh. Chúng được tạo ra khi các hạt tích điện từ gió mặt trời tương tác với từ trường của Trái Đất và va chạm với các phân tử khí trong bầu khí quyển.
Sao Mộc cũng có cực quang, mạnh hơn và phức tạp hơn nhiều so với Trái Đất. Điều này là do từ trường của Sao Mộc mạnh hơn rất nhiều so với Trái Đất và tương tác của nó với vệ tinh Io (một trong những mặt trăng của Sao Mộc) tạo ra một nguồn cung cấp ổn định các hạt tích điện. Nghiên cứu cực quang của Sao Mộc giúp chúng ta hiểu rõ hơn về:
- Từ trường của Sao Mộc: Cách từ trường của Sao Mộc tương tác với gió mặt trời và vệ tinh Io.
- Khí quyển của Sao Mộc: Thành phần và nhiệt độ của khí quyển phía trên của Sao Mộc.
- Mối liên hệ giữa từ trường và khí quyển: Cách năng lượng từ từ trường được truyền vào khí quyển.
Điều gì khiến các cực quang hồng ngoại của Sao Mộc đặc biệt?
Thông thường, chúng ta quan sát cực quang trong ánh sáng khả kiến (những màu mà mắt người có thể nhìn thấy) hoặc trong tia cực tím (UV). Tuy nhiên, cực quang hồng ngoại (IR) cung cấp một góc nhìn mới, tiết lộ thông tin về nhiệt độ và thành phần của khí quyển phía trên của Sao Mộc.
Những phát hiện của Kính viễn vọng không gian James Webb là gì?
JWST, với khả năng quan sát hồng ngoại vượt trội, đã cho phép các nhà khoa học quan sát cực quang hồng ngoại của Sao Mộc một cách chi tiết chưa từng có. Những phát hiện quan trọng bao gồm:
- Sự biến động nhanh chóng: Cực quang hồng ngoại của Sao Mộc biến động rất nhanh chóng, với các thay đổi đáng kể về độ sáng và hình dạng trong vòng vài phút đến vài giờ. Điều này cho thấy các quá trình năng động đang diễn ra trong từ trường và khí quyển của Sao Mộc.
- Cấu trúc phức tạp: JWST tiết lộ cấu trúc phức tạp của cực quang, với các chi tiết nhỏ như các dải sáng và điểm sáng chưa từng thấy trước đây.
- Mối tương quan với gió mặt trời: Các nhà khoa học nhận thấy rằng cường độ của cực quang hồng ngoại có liên quan đến hoạt động của gió mặt trời, cho thấy ảnh hưởng mạnh mẽ của Mặt Trời đến từ trường và khí quyển của Sao Mộc.
- Sự tương tác với Io: Các quan sát cũng gợi ý về sự tương tác phức tạp giữa cực quang và các hạt từ vệ tinh Io.
Ý nghĩa của những phát hiện này là gì?
Những phát hiện này cung cấp những hiểu biết mới về các quá trình năng động diễn ra trong từ trường và khí quyển của Sao Mộc. Chúng cũng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách năng lượng từ gió mặt trời và vệ tinh Io được truyền vào khí quyển của Sao Mộc.
Kết luận:
Nghiên cứu về cực quang của Sao Mộc, đặc biệt là trong ánh sáng hồng ngoại, là một lĩnh vực nghiên cứu đầy hứa hẹn. Với những công cụ mạnh mẽ như Kính viễn vọng không gian James Webb, chúng ta có thể tiếp tục khám phá những bí ẩn của hành tinh khí khổng lồ này và hiểu rõ hơn về các quá trình vật lý diễn ra trong không gian xung quanh chúng ta. Những khám phá này không chỉ mở rộng kiến thức của chúng ta về Sao Mộc mà còn cung cấp thông tin quan trọng để hiểu rõ hơn về các hành tinh có từ trường khác, bao gồm cả Trái Đất.
AI đã cung cấp tin tức.
Câu hỏi sau đã được sử dụng để tạo câu trả lời từ Google Gemini:
Vào lúc 2025-05-13 06:00, ‘ジェームズウェッブ宇宙望遠鏡が明かした木星赤外オーロラ変動’ đã được công bố theo 情報通信研究機構. Vui lòng viết một bài chi tiết với thông tin liên quan theo cách dễ hiểu. Vui lòng trả lời bằng tiếng Việt.
2